Ընթերցասէր Որդը

Որդը ծնած էր Հայերէնէ Հայերէն բառգիրքի մը առաջին էջին վրայ: Ծնած մէկ օրէն սկսած էր յառաջանալ Այբ-ով սկսող բառերուն մէջէն:

Թուղթը համով կու գար իրեն. եւ մելանը անուշահոտ. հազարաւոր բառ…, կատարեալ երջանկութիւն: Մանաւանդ որ ան թէ՛ փորը կը կշտացնէր, թէ՛ միտքը, որովհետեւ ան մէկ կողմէ կը կրծէր, մէկ կողմէ ալ բառերուն իմաստները կը սորվէր:

Եւ օր մը հասաւ Այբ-ով սկսող բառերուն վերջաւորութեան. «Բաւական մեծցայ եւ գիտուն դարձայ: Երթամ տեսնեմ թէ բառարանէս դուրս ի՞նչ կայ չկայ», ըսաւ եւ բառարանէն ելաւ, գնաց ծառերով զարդարուած կանանչ դաշտ մը:

Հոն թիթեռնիկներ, թռչուններ կային: Բայց որդը չէր գիտեր թէ ի՞նչեր էին այս բոլորը, որովհետեւ իր սորված բառերուն մէջ, այդպիսի բաներ չկային: Երբ սակայն ան հանդիպեցաւ արեւածաղիկին, անմիջապէս ճանչցաւ զայն:

Արեւածաղիկը ժպտելով ըսաւ որդին.

– Բարե՛ւ, նո՞ր եկած ես, հոս:

Որդը ուզեց երկար բարակ պատմել իր բնակարանին, այսինքն բառարանին եւ իր ճամբորդութեան մասին: Բայց միայն կրցաւ ըսել.

– Այո՛, առաջին այցելութիւն:

– Այսօր օդը շատ նեղացուցիչ է,- շարունակեց արեւածաղիկը:

– Այո՛, ամպոտ, անհամ:

Արեւածաղիկը զարմանքով նայեցաւ որդին ու հարցուց.

– Ինչո՞ւ այդպէս կը խօսիս:

Որդը յուզուած էր: Ան կ’ուզէր ուրիշ շատ նիւթերու մասին խօսիլ իր նոր բարեկամին հետ: Բայց չէ՞ որ միայն Այբ-ով սկսող բառերը գիտէր: Ինչպէ՞ս կարելի էր խօսակցիլ միայն Այբ-ով սկսող բառերով: Վերջապէս տխուր ձայնով մը ըսաւ.

-Ա՜խ, ազնիւ արեւածաղիկ… այս անգամ այսքան: Աւելին՝ անկարելի…

Այդ օր, որդը աճապարանքով վերադարձաւ իր տուն: Մտաւ բառարանին մէջ եւ համբերութեամբ շարունակեց կարդալ: Մեն-ին երբ հասաւ, կարդաց Մեսրոպ Մաշտոցին անունը որուն դիմաց հետեւեալ բացատրութիւնը կար.

«Ան՝ որ գտաւ Հայերէն գիրերը 406ին՝ եղաւ առաջին դասատուն Հայերէն լեզուի»: Պահ մը խորհեցաւ բացատրութեան վրայ. «Հապա՛», ըսաւ ինքնիրեն. «Այս բոլոր բառերուն գիրերը Մեսրոպ մեծհայրիկին գտած գիրերն են», եւ աւելի մեծ փափաքով շարունակեց իր ընթերցումը:

Մէկը միւսին ետեւէն լափեց մնացեալ տառերով սկսող բառերը, մինչեւ Օ եւ Ֆէ:
Հիմա՛ ան կրնայ խօսակցիլ որո՛ւն հետ որ ուզէ, ո՛ր նիւթի մասին որ փափաքի:

Գրեց: Հ. Եփրեմ Տէր Ղազարեան
Քաղեց: Մարի Գալայճը