Բարեկենդանը

Ժամանկին այր մը եւ կին մը կ’ապրէր: Այս այր ու կին՝ իրար չէին հաւներ: Մարդը, կնկան կ’ըսէր՝ յիմար, իսկ կինը՝ նոյնը իր ամուսնոյն: Միշտ կը կռուէին իրարու հետ:
Օր մը, մարդը քանի մը տոպրակ իւղ ու բրինձ առաւ, տուաւ մշակին շալակը, որ տուն տանի: Կինը բարկացաւ:

– Է՜, երբ կ’ըսեմ որ յիմար ես, չես հաւատար: Այսքան իւղն ու բրինձը մէկ անգամէն ինչո՞ւ առիր բերիր. հօրդ համար հոգեճա՞շ կու տաս, թէ տղուդ հարսանիքը կ’ընես:

– Ո՛չ հոգեճաշ, ո՛չ ալ հարսանիք .. ի՛նչեր կը խօսիս կնի՛կ: Տա՛ր պահէ՛, Բարեկենդանի համար է:

Կինը հանդարտեցաւ, իւղն ու բրինձը տարաւ ու պահեց:

Օրեր, շաբաթներ անցաւ: Կինը սպասե՜ց ու սպասեց .. Բարեկենդանը չեկաւ: Օր մը, կինը դրան սեմը նստած էր, տեսաւ մարդ մը, որ արագ-արագ քայլերով իրենց փողոցէն կ’անցնէր: Ձեռքը ճակտին դրաւ ու ձայնեց.

– Եղբա՜յր, եղբա՜յր, կեցի՛ր նայինք: Մարդը կանգ առաւ:

– Եղբայր, Բարեկենդանը դո՞ւն ես: Ճամբորդը նկատեց, որ այս կնկան խելքը պակաս է. մտածեց՝ այո ըսել, որ տեսնէ թէ ի՞նչ պիտի ըլլայ:

– Այո՛, ես եմ Բարեկենդանը, քոյրի՛կ . ի՞նչ կ’ուզես:

– Կ’ուզեմ, ըսել որ մենք քու ծառադ չենք, քու իւղն ու բրինձը չենք կրնար պահել: Հերիք չէ՞ այսքան ատեն պահեցինք. չե՞ս ամչնար: Ինչո՞ւ չես գար, ապրանքդ չես տանիր:

– ի՞նչու կը բարկանաս, քոյրի՛կ, ես ալ ճիշդ ատոր համար եկեր եմ: Ձեր տունը կը փնտռէի, չէի գտներ:

– Է՛հ, եկո՛ւր տա՛ր ապրանքդ: «Բարեկենդան»ը ներս մտաւ, իւղն ու բրինձը առաւ, շալկեց ու տարաւ: Ամուսինը երբ տուն եկաւ. կինը ըսաւ.

– Բարեկենդանը եկաւ, իր բաները շալակը տուի՝ առաւ տարաւ:

– Ի՞նչ Բարեկենդան, ի՞նչ բաներ ..

– Այդ իւղն ու բրինձը: Տեսայ որ վերէն կու գար, մեր տունը կը փնտռէր. կանչեցի լաւ մը խայտառակեցի, ի՜նչ ունէ՜ր՝ շալակը տուի, առաւ տարաւ:

– Վա՜յ անխելք կին. ո՞ր կողմ գնաց:

– Ա՜յ, այն կողմը:

Մարդը ձին հեծաւ, «Բարեկենդան»ին ետեւէն ինկաւ ճամբայ: «Բարեկենդան»ը երբ իր ետին նայեցաւ, տեսաւ որ ձիաւոր մը կու գայ դէպի իր կողմը: Մտածեց, որ եկողը այդ անխելք կնոջ ամուսինն է: Մարդը եկաւ ու հասաւ իրեն:

– Բա՜րի օր եղբայր:

– Աստծու բարին:

– Այս ճամբէն մարդ մը չանցա՞ւ:

– Անցաւ:

– Ի՞նչ ունէր շալակը:

– Իւղ ու բրինձ:

– Այո՛, ան է: Ո՞րքան ժամանակ անցաւ:

– Բաւական եղաւ:

– Եթէ ձիս քշեմ՝ կը հասնի՞մ:

– Ո՞ւրկէ պիտի հասնիս. դուն ձիո՜վ, ան ոտքով: Մինչեւ քու ձիդ չորս ոտքը փոխէ –մէկ, երկու, երեք, չորս- ան երկու ոտքով՝ մէկ-երկու, մէկ-երկու, շուտ մը կը հեռանայ:

– Հապա՛, ի՞նչ պէտք է ընեմ:

– Ի՞նչպէս պիտի ընես. մտիկ ըրէ՛, եթէ կ’ուզես ձին քովս ձգէ՛, դուն ալ անոր պէս ոտքով վազէ՛, թերեւս կը հասնիս:

– Այո՛, այդ լաւ խորհեցար:

Վար իջաւ, ձին թողուց անոր մօտ եւ ոտքով ճամբայ ինկաւ: Հազիւ թէ քիչ մը հեռացաւ, «Բարեկենդան»ը շալակի իւղն ու բրինձը բեռցուց ձիուն կռնակը, ինքն ալ վրան նստաւ, քովնտի ճամբայ մը ընտրեց ու ձին քշեց դէպի առաջ: Իսկ մարդը քալե՜ց, քալե՜ց, ու տեսաւ որ չի հասնիր, ետ դարձաւ:

Երբ ետ դարձաւ, տեսաւ որ իր ձին ալ չկայ: Վերադարձաւ տուն: Կրկին սկսան կռուիլ, մարդը՝ իւղին ու բրինձին համար, իսկ կինը՝ ձիուն համար:

Մինչեւ այսօր ալ՝ այր ու կին կը կռուին: Մարդը կնկան կ’ըսէ յիմար, կնիկը՝ մարդուն: Իսկ գալով «Բարեկենդան»ին ան կը լսէ ու կը ծիծաղի դեռ:

Գրեց: Յովհաննէս Թումանեան

Բարեկենդան աշխատութիւն